Skala podatkowa, znana również jako zasady ogólne, to podstawowa forma opodatkowania dochodów osób fizycznych w Polsce. Charakteryzuje się dwoma progami podatkowymi oraz kwotą wolną od podatku. W 2025 roku stawki wynoszą 12% dla dochodów do 120 000 zł oraz 32% od nadwyżki ponad tę kwotę.
Jak działa skala podatkowa?
Podatek obliczany jest od dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Kluczowe elementy skali podatkowej to:
- Kwota wolna od podatku: W 2025 roku wynosi 30 000 zł. Oznacza to, że dochód do tej kwoty nie podlega opodatkowaniu.
- Pierwszy próg podatkowy: Dochody od 30 001 zł do 120 000 zł opodatkowane są stawką 12%.
- Drugi próg podatkowy: Nadwyżka dochodu ponad 120 000 zł opodatkowana jest stawką 32%.
- Kwota zmniejszająca podatek: Wynosi 3 600 zł (12% * 30 000 zł) i jest odliczana od podatku obliczonego według pierwszego progu.
Przykład: Jeśli Twój roczny dochód wyniesie 100 000 zł, podatek obliczysz jako: (100 000 zł * 12%) - 3 600 zł = 12 000 zł - 3 600 zł = 8 400 zł.
Zalety skali podatkowej
- Kwota wolna od podatku: Największa korzyść dla osób o niższych dochodach.
- Możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem: Pozwala na podwojenie kwoty wolnej i progu podatkowego, co jest korzystne, gdy jeden z małżonków zarabia znacznie mniej lub wcale.
- Ulga na dzieci: Dostępna tylko dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych.
- Możliwość odliczania wielu ulg: Np. ulga rehabilitacyjna, ulga termomodernizacyjna, darowizny, IKZE.
- Prostota dla niskich dochodów: Dla dochodów nieprzekraczających kwoty wolnej, podatek wynosi 0 zł.
Wady skali podatkowej
- Wysoka stawka w drugim progu: 32% podatku od nadwyżki ponad 120 000 zł może być znacznym obciążeniem.
- Składka zdrowotna: Wynosi 9% dochodu i nie podlega odliczeniu od podatku ani od dochodu (w przeciwieństwie do podatku liniowego, gdzie część można odliczyć).
- Konieczność prowadzenia KPiR: Wymaga dokładnego ewidencjonowania przychodów i kosztów.
Dla kogo skala podatkowa jest najkorzystniejsza?
Zasady ogólne są często najlepszym wyborem dla:
- Przedsiębiorców o dochodach nieprzekraczających znacząco pierwszego progu podatkowego (120 000 zł rocznie).
- Osób, które mogą skorzystać ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem o niższych dochodach.
- Rodziców korzystających z ulgi na dzieci.
- Przedsiębiorców ponoszących wysokie koszty uzyskania przychodu, które efektywnie obniżają dochód do opodatkowania.
- Osób uprawnionych do innych ulg odliczanych od dochodu lub podatku.
Podsumowanie
Skala podatkowa to elastyczna forma opodatkowania, szczególnie korzystna dla osób z niższymi i średnimi dochodami oraz tych, którzy mogą skorzystać z licznych ulg i wspólnego rozliczenia. Kluczowe jest jednak przekroczenie drugiego progu podatkowego, które wiąże się ze znacznym wzrostem obciążeń. Zawsze warto porównać tę formę z podatkiem liniowym i ryczałtem, korzystając z naszego kalkulatora.